اسفند ۱۴, ۱۳۹۶
در ورودی گورستان وادی رحمت تبریز، جنب ایستگاه اتوبوس‌های شرکت واحد، قطعه‌ای است که مقامات آن را “قطعه کودکان” نام نهاده‌اند. آن‌ها به این بخش از بزرگترین گورستان تبریز “قطعه کفار” یا “لعنت‌آباد” هم می‌گفته‌اند.
در آن سال‌ها، این قطعه به طور مداوم توسط ماموران با زباله پوشانده می‌شد و ماموران سنگ‌هایی که خانواده‌ها بر روی مزار فرزندان خود می‌گذاشتند را می‌شکستند.
برخی از خانواده‌ها و آگاهان محلی بر این باورند که تعدادی از زندانیان سیاسی اعدام‌شده در سال ۶۷ نیز در همین مکان به طور جمعی دفن شده‌اند.
تا سال ۱۳۹۶ این قطعه از وادی رحمت به حالت متروکه و با سنگ قبرهای شکسته در نقاط مختلف آن مانده بود.
تا اینکه در اوایل سال ۱۳۹۶ (ژوئن ۲۰۱۷)، سازمان آرامستان‌های شهرداری تبریز پروژه‌ای را با عنوان “همسان‌سازی بلوک کودکان و میدان مراسمات” آغاز کرد.
مرور تصاویر به‌دست‌آمده از “گوگل ارت” نشان می‌دهد چگونه تا اوایل تیر ۱۳۹۶ این بخش از وادی رحمت با وجود متروکه‌بودن، دستخوش تخریب جدی نشده بود. در همین زمان، بخش‌های دیگر این گورستان به خصوص قطعه شهدا بازسازی و تزیین شده است.
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۱۳۸۳
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۱۳۸۷
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۱۳۸۸
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۱۳۹۱
گزارش شاهدان عینی حاکی از آن است که از اوایل تابستان ۱۳۹۶ و در عرض کمتر از سه ماه، ماموران دولتی بیش از نیمی از محوطه این قطعه و آثار مربوط به مزارهای زندانیان سیاسی را بتون‌ریزی کردند.
بر این تابلو که در محل نصب بوده است اعلام شده که عملیات تخریب به تصمیم سازمان آرامستان های شهرداری تبریز و برای همسان‌سازی “بلوک کودکان” و “میدان مراسمات” انجام شده است.
این یکی از عکس‌هایی است که در هنگام اجرای پروژه بتون‌ریزی مزارهای زندانیان سیاسی در تبریز گرفته شده است.
عملیات بتون‌ریزی بر مزارهای زندانیان سیاسی در تبریز
گزارش شاهدان عینی حاکی از آن است که در تمام مدت اجرای این پروژه، ماموران امنیتی با لباس شخصی محوطه و اطراف آن را زیر نظر داشتند که این امر، تهیه عکس و فیلم از نماهای نزدیک را بسیار سخت کرده است. در این فیلم کوتاه که به شکلی نامحسوس گرفته شده حضور ماموران امنیتی قابل تشخیص است.
نقشه‌های هوایی به‌دست‌آمده از “گوگل ارت” نیز گزارش و عکس‌های تهیه‌شده توسط منابع محلی درباره عملیات تخریب مزارهای زندانیان سیاسی در تبریز را تایید می‌کند.
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۱۹ خرداد ۱۳۹۶
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۵ تیر۱۳۹۶
مقایسه دو تصویر بالا نشان می‌دهد عملیات تخریب در فاصله زمانی بین ۱۹ خرداد و ۵ تیر ۱۳۹۶ آغاز شده است.
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۲۶ تیر ۱۳۹۶
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۲۰ مرداد ۱۳۹۶
تصویر هوایی، گوگل ارت، ۲۰ شهریور ۱۳۹۶
پس از اتمام بتون‌ریزی محوطه، یک سکوی ورودی در سرتاسر یک ضلع آن با سردری شبیه محراب ساخته شده است که این نقشه‌های هوایی مراحل ساخت این ورودی را که بالای آن قرمزرنگ است نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد از این سکو و محوطه بتون‌ریزی مقابل آن قرار است برای انجام مراسم رسمی استفاده شود.
براساس تصاویر به‌دست‌آمده از نقشه‌های هوایی، عملیات پوشاندن بیش از نیمی از محوطه‌ای که علاوه بر قبرهای زندانیان سیاسی اعدام شده در اوایل دهه ۶۰، گمان می‌رود مزارهای جمعی اعدام‌شدگان سال ۶۷ هم باشد، تا قبل از شروع پاییز ۱۳۹۶ به پایان رسیده است.
آخرین تصویر هوایی تا زمان انتشار این مطلب، گوگل ارت، ۶ دی ۱۳۹۶
اخبار منتشرشده در رسانه‌های دولتی نیز تایید می‌کند که این محل به عنوان “جایگاه برگزاری مراسم گلزار شهدای” وادی رحمت رسما در مهرماه ۱۳۹۶ افتتاح شده است.
این عکس، به همراه گزارش مراسم افتتاح این جایگاه در وب‌سایت شهریار تبریز منتشر شده است.
در گزارش‌های منتشرشده در این‌باره، از قول احد فلاحی، مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری تبریز، آمده است: «پروژه میدان مراسمات سازمان با هدف خدمت به زائرین قبور مطهر شهدا و مومنین به متراژ ۶۴۵۰ متر مربع بتون‌ریزی که ضخامت آن ۱۲ سانتی‌متر می‌باشد احداث گردید.»
همین مقام دولتی در گزارش دیگری درباره جزییات تخریب و عملیات ساختمانی در این محل گفته است:
«این جایگاه در ۱۰ هزار متر مربع احداث شده است. متراژ جایگاه قبلی جوابگوی مراسم باشکوه در مناسبت‌های مختلف نبود…تبدیل قطعه کودکان به جایگاه برگزاری مراسم عزاداری با هماهنگی هیئت مدیره اتفاق افتاده است و مجاورت آن با قطعه یک گلزار شهدا سهولت اجرای مراسم را محقق می‌کند.»
***
اسامی منابع محلی که از اطلاعاتشان برای تهیه این مطلب استفاده شده به دلایل امنیتی نزد عدالت برای ایران محفوظ است.
بیشتر عکس‌های این صفحه از وب‌سایت “ایران افشاگر” بازنشر و توسط عدالت برای ایران مستقلا راستی‌آزمایی شده است.
فیلم تخریب مزار زندانیان سیاسی در وادی رحمت تبریز و یکی از عکس‌های استفاده‌شده در این صفحه به همت داوطلبان “مجموعه فعالان حقوق بشر” (هرانا) تهیه و برای استفاده انحصاری به عدالت برای ایران داده شده است.
