اسفند ۱۵, ۱۳۹۶
در حاشیه دورافتاده گورستان صالح‌آباد ایلام، چند سنگ قبر وجود دارد که نام‌های اعدام‌شدگان کشتار ۶۷ این شهر روی آن نوشته شده است.
هیچ کس به درستی چگونگی اعدام آنها را نمی‌داند. برخی از منابعی که با شاهدان عینی صحبت کرده‌اند گفته‌اند که زندانیان سیاسی زن و مرد را به عنوان انتقال به کرمانشاه، سوار یک کامیون کردند و در میانه راه کامیون، به شکلی واقعی یا ساختگی، چپ می‌کند و یک نفر از زندانیان در همان جا کشته می‌شود. اینکه باقی زندانیان را در همان جا تیرباران کرده‌اند یا دوباره به ایلام برگردانده‌اند، موضوعی است که هنوز مشخص نشده است.
در ۵ آذر ۱۳۶۷ و بعد از ماه‌ها بی‌خبری، به خانواده‌های زندانیان سیاسی گفته می‌شود فرزندان‌شان را در ۱۶ مرداد، یعنی حدود چهار ماه پیش از آن، اعدام کرده‌اند. پس از آن به خانواده‌ها نشانی مکانی را در حاشیه گورستان صالح‌آباد به عنوان محل دفن داده‌اند.
در این مکان، پیکر زندانیان در یک کانال به درازا کنار هم دفن شده بوده‌اند. خانواده‌هایی که این مزار را باز کرده‌اند، پیکر گلوله‌باران‌شده عزیزان‌شان را دیده‌اند که با پلاستیک پوشانده شده و یک شماره که روی چوب جعبه میوه نوشته شده روی بدن‌هایشان بوده است.
بر اساس شهادت‌های اخذشده توسط عدالت برای ایران، حداقل پنج زن و چهار مرد زندانی سیاسی به نام‌های فرح اسلامی، جسومه حیدرزاده، نسرین رجبی، مرضیه رحمتی، حکیمه ریزه‌وندی، نصرت‌الله بختیاری، نقی مروتی، عبدالله نادری و موسی نعمتی که در جریان کشتار ۶۷ در ایلام اعدام شده‌اند در این مکان دفن شده‌اند. بیشتر آنها کسانی بودند که در سال‌های پیش آزاد شده و در اوایل سال ۶۷ دوباره دستگیر شده بودند.
در دهه‌های اول پس از کشتار، سنگ قبرهایی که خانواده‌ها روی این مزارها می‌‌گذاشتند توسط ماموران شکسته می‌شد اما در سال‌های اخیر و به خصوص از زمانی که به دلیل بزرگ‌شدن قبرستان صالح‌آباد، این بخش جزیی از آن شده است، سنگ‌ها به همان شکلی که خانواده‌ها گذاشته‌اند باقی مانده‌اند. با این همه، رهگذران از آن مکان می‌توانند به سادگی متوجه وضعیت غیر عادی این قبور که با فاصله‌ای بسیار کم چسبیده به یکدیگر قرار دارند بشوند.
*اطلاعات این مطلب برگرفته از مصاحبه‌های طاهره خرمی، ندا رحمتی، محمدرضا اسکندری با عدالت برای ایران، فیلم‌ها و عکس‌های ارسال‌شده به عدالت برای ایران و منابع راستی‌آزمایی‌شده از دیگر منابع است.
