مشهد: اسناد جرم، زیر تلی از خاک

اسفند ۱۶, ۱۳۹۶

در بخش انتهایی قبرستان بهشت رضای مشهد، قطعه‌ای متروکه وجود دارد که پیکر زندانیان سیاسی اعدام‌شده در دهه ۶۰ را در آن‌جا به شکل فردی دفن می‌کردند. ماموران دولتی این قطعه را که شماره آن ۲۲ است، “لعنت‌آباد” می‌خوانده‌اند. بر اساس مشاهدات یکی از ماموران غسال‌خانه این گورستان و گفته‌های مسئولان قضایی به برخی از خانواده‌ها در ماه‌های بعدتر، جان‌باختگان‌ کشتار ۶۷ در مشهد را نیز در سه منطقه متروکه از قبرستان دفن کرده‌اند که دو منطقه آن در نزدیکی بخشی از قطعه‌ ۲۲ است که مزار اعدام‌شدگان اوایل دهه ۶۰ است.

تصور می‌رود که در قطعه‌های یادشده، حدود ۱۷۰ زندانی سیاسی به طور جمعی دفن شده‌اند.

مکان تقریبی سه گور جمعی احتمالی اعدام‌شدگان سال ۶۷ روی نقشه‌های گوگل از لینک‌های زیر قابل دسترسی است:

گور جمعی شماره ۱، قطعه ۱۰

گور جمعی شماره ۲، قطعه ۲۲

گور جمعی شماره ۳، قطعه ۲۷

در تمام سال‌های گذشته، مقامات رسمی به شیوه‌های مختلف از جمله ریختن آب در این منطقه، از‌میان‌بردن نشانه‌های روی مزارها و ایجاد فضای امنیتی مانع از برگزاری مراسم یادبود در این منطقه شده‌اند.

خانواده‌های داغدیده که از این محل به مناسبت نوروز ۱۳۹۶ دیدن کردند متوجه شده‌اند که حجم عظیمی از خاک روی یکی از قطعاتی که گورهای جمعی در آن است ریخته شده به طوری که سطح مسطح قبلی تبدیل به یک تپه کوچک بود. مشاهدات بعدی و عکس‌ها و فیلم‌هایی که از این منطقه گرفته شده است به علاوه نقشه‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که مسئولان در حال ساخت و ساز در دو منطقه‌ای که مزارهای جمعی در آن قرار دارد هستند. در یکی از قطعه‌ها، در حال ساخت قبرهای جدید روی گورهای جمعی هستند و در یکی دیگر از قطعه‌ها، ساختمان‌های جدیدی در حال ساخته‌شدن است.

در صورت اتمام این عملیات ساخت و ساز، مزارهای جمعی این دو قطعه به طور کامل محو خواهند شد.

بررسی تصاویر به‌دست‌آمده از نقشه‌های ماهواره‌ای “گوگل ارت”، تغییرات رخ‌داده در این قطعات و تخریبی را که در جریان است کاملا به اثبات می‌رساند.

تخریب گور جمعی شماره ۱ درقطعه ۱۰ بهشت رضا به روایت نقشه‌های هوایی

مقایسه دو تصویر زیر نشان می‌دهد عملیات ساخت و ساز که مشخص نیست در نهایت به کجا خواهد انجامید بین ۲۲ تیر و ۱۷ مرداد ۱۳۹۵ آغاز شده است. چون حداقل تا تاریخ ۲۲ تیر این مکان، که باور می‌‌رود یکی از گورهای جمعی زندانیان سیاسی اعدام‌شده در سال ۶۷ باشد، دست‌نخورده مانده بوده است.

۲۲ تیر ۱۳۹۵

۱۷ مرداد ۱۳۹۵

آخرین تصویری که “گوگل ارت” از این قطعه گرفته مربوط به تاریخ ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ است که به وضوح نشان می‌دهد عملیات ساخت و ساز به حدی پیشرفت کرده که بیشتر فضایی که گور جمعی در آن است با چند ساختمان پوشیده و غیر قابل دسترس شده است.

 

تخریب گور جمعی شماره ۲ درقطعه ۲۲ بهشت رضا به روایت نقشه‌ها و عکس‌ها

 خانواده‌های داغداری که از این بخش از بهشت رضا در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ بازدید کردند متوجه شدند بخشی که قبلا مسطح بود به صورت تدریجی زیر خروارها خاک، که به شکل تپه‌ای بزرگ برآمده است، پنهان شده است.

تصاویر زیر که از نقشه‌های هوایی “گوگل ارت” به دست آمده است نشان می‌دهد عملیات خاک‌ریزی بر گور جمعی بین ۵ اردیبهشت ۱۳۹۵ و ۲۲ تیر ۱۳۹۵ آغاز شده است.

۵ اردیبهشت ۱۳۹۵

۲۲ تیر ۱۳۹۵


در تصویر بالا، که آخرین تصویر موجود در نقشه‌های گوگل ارت از این مزار است که در ۲۱ بهمن ۱۳۹۶ گرفته‌ شده است، به نظر می‌رسد محوطه گور جمعی، برای اینکه قبرهای تازه بر روی آن ساخته شود، تقسیم‌بندی و آماده‌سازی شده است.