مسجد سلیمان، تُل‌بُزان: کسی می‌داند شما کی هستید؟

اسفند ۱۸, ۱۳۹۶

در حاشیه گورستانی در مسیر جاده مسجد سلیمان به دهستانی به نام تُل‌بُزان، یک سازه سیمانی با پنج برآمدگی غیرعادی وجود دارد که اندازه هرکدام از یک سنگ قبر عادی خیلی بزرگ‌تر است. بر روی یکی از آن‌ها نام علی‌جمعه سبزدل و تاریخ مرگ را ۱۳۶۷ نوشته‌اند که این ظن را تقویت می‌کند که باقی سازه‌های سیمانی هم محل دفن زندانیان سیاسی مسجد سلیمان است که در سال ۱۳۶۷ اعدام شده‌اند.

ابراهیم دلا که خود تا چند روز مانده به وقوع کشتار ۶۷ در زندان مسجد سلیمان به اتهام هواداری از یکی از سازمان‌های چپ زندانی بود و در همان زمان به زندان اهواز منتقل شده بود بر اساس شنیده‌هایش از منابع آگاه می‌گوید که برخی از اعدام‌شدگان مسجد سلیمان را در این منطقه دفن کرده‌اند.

مهری القاسپور، زندانی سیاسی جان‌به‌در‌برده از کشتار ۶۷ در اهواز که اهل مسجد سلیمان است، درباره این سازه سیمانی چنین تحلیل می‌کند: «اگر دقت کنید، کل این محوطه را یعنی نه فقط روی گورها بلکه اطرافش را هم با سیمان پوشانده‌اند. انگار می‌خواسته‌اند آنچه زیر آن است را پنهان کنند. در عین حال، برآمدگی روی گورها، خیلی بزرگتر از اندازه قبر طبیعی است که باز هم نشان می‌دهد که می‌خواسته‌اند وانمود کنند زیر هر کدام از این گورها فقط یک نفر دفن شده است.»

بر اساس فهرست‌های مختلف موجود، بین ۲۰ تا ۳۰ زندانی سیاسی در جریان کشتار ۶۷ در مسجد سلیمان اعدام شده‌اند که در آن‌ها یک زن به نام کشور فردی هم بوده است. فقط به تعداد کمی از خانواده‌های این اعدام‌شدگان مکان مشخصی را به عنوان قبر انفرادی در یکی از قبرستان‌های مسجد سلیمان نشانی داده‌اند و بقیه خانواده‌ها اطلاعی از محل مزار فرزندانشان ندارند.

به گفته کسی که از این گورها در تیرماه ۱۳۹۵ عکس‌برداری کرده است (عکس‌های این صفحه) بر بالای ساختمان‌های این محل دوربین مداربسته کار گذاشته بودند. وی به همراه چند نفر از خویشاوندان خود به محل رفته است تا آنها نگهبانی بدهند و اگر کسی آمد او را خبر کنند که محل را ترک کند.

او گفته‌است: با این همه، من داد زدم سر قبر آن‌ها، گفتم شما کی هستید؟ کسی می‌داند شما کی هستید؟ پدرو مادرتان کجا می دانند شما اینجا هستید؟!”

در استان خوزستان حداقل دو مکان دیگر هست که در آن با استفاده از سازه‌های سیمانی روی مزارهای جمعی را پوشانده‌اند. یکی از آن‌ها در منطقه پادادشهر اهواز و دیگری در گورستان سید امیر، در مسیر جاده اهواز به ماهشهر است.